18 Nisan 2008 Cuma

RTÜK'ÜN TÜRKÇE ARAŞTIRMASI, 4. BÖLÜM

4. ALINTILARIN YANLIŞ KULLANIMI

Radyo ve televizyon programlarında, sohbetlerde şair ve yazarlardan yapılan alıntılar maalesef çok azdır. Cumhuriyetin ilk nesilleri, konuşmaları arasına sık sık Namık Kemal, Tevfik Fikret, Yahya Kemal, Mehmet Âkif gibi şairlerin mısralarını serpiştirirlerdi. Hatta Yaban romanının ilk satırlarını ezbere okuyan aydınlara bile rastlanırdı. Bu durum, hem edebî eserlerin ortak bir kültür unsuru olarak aydınları birleştirmesine yarar, hem de konuşmalara seviye kazandırır, üslûba renk katardı. Batı ülkelerinde bu durum hâlâ devam etmektedir. Hatta geniş okuyucu kitlesi için yazılan polisiye romanlarda bile edebî eserlere yapılan atıflara sık sık yer verildiğini görürüz.

Radyo ve televizyonlarda çok seyrek olarak yer alan bu tür alıntılarda, alıntının hiç değiştirilmeden aktarılması esastır. Alınacak şiir veya nesir parçası ezberden bilinmiyorsa mutlaka önceden bir yere yazılmış olmalıdır.

Aşağıdaki örnekte Yahya Kemal’in Sessiz Gemi’sinden aktarılan mısra yanlıştır.

“Dünyaya sevilmiş ve seven nafile bekler.”. TRT 1, Bu Toprağın Sesi, 03.05.1999.
doğrusu: dünyada

Şu örnekte de halk türküsü yanlış aktarılmıştır.

“Hak saklasın belâsından / Köroğlu’nun nalesinden”. STV, Âşıklar Kervanı, 02.07.1999, 04.47.
doğrusu: Hak saklasın belâsından / Köroğlu’nun narasından

Hiç yorum yok: